Наукові записки Харківського національного педагогічного університету імені Г. С. Сковороди. Літературознавство

Nhắc đến trà Việt, chè Tân Cương Thái Nguyên luôn được coi là biểu tượng của chất lượng và tinh hoa. Không chỉ nổi tiếng trong nước, loại chè này còn được nhiều người yêu trà quốc tế đánh giá cao. Vậy điều gì đã giúp chè Tân Cương trở thành “đệ nhất danh trà” Việt Nam?

Chè Tân Cương xuất phát từ vùng Tân Cương, một khu vực thuộc thành phố Thái Nguyên. Đây là nơi có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc biệt thích hợp cho sự phát triển của cây chè. Đất đai ở Tân Cương có độ tơi xốp cao, giàu dinh dưỡng, kết hợp với khí hậu mát mẻ quanh năm và độ ẩm thích hợp, tạo điều kiện lý tưởng để cây chè phát triển với hương vị đặc trưng mà không nơi nào có được.

Từ những năm đầu thế kỷ XX, người Pháp đã nhận thấy tiềm năng của vùng đất này và mang những giống chè đầu tiên về trồng. Trải qua hơn một thế kỷ, chè Tân Cương không ngừng được gìn giữ và phát triển, trở thành thương hiệu nổi bật trên bản đồ trà Việt.

Một trong những yếu tố giúp chè Tân Cương nổi danh chính là hương vị. Khi pha, chè cho nước màu xanh trong hoặc vàng mật ong nhẹ, mùi hương cốm non đặc trưng tỏa ra dịu dàng nhưng đầy cuốn hút.

Khi nhấp một ngụm trà, vị chát nhẹ sẽ lan tỏa nơi đầu lưỡi, nhưng chỉ sau vài giây, hậu vị ngọt sâu bắt đầu xuất hiện, lưu lại cảm giác dễ chịu và khoan khoái. Chính sự cân bằng hoàn hảo giữa vị chát và hậu ngọt đã tạo nên sự khác biệt của chè Tân Cương so với các loại trà khác.

Để có được những búp trà chất lượng, người làm chè ở Tân Cương phải tuân thủ những quy trình nghiêm ngặt từ khâu chọn giống, chăm sóc, thu hái đến chế biến.

• Thu hái đúng thời điểm: Chè Tân Cương được thu hoạch vào sáng sớm khi sương còn đọng trên lá, giúp giữ được độ tươi và hương vị tốt nhất. Những búp chè non, xanh mướt được lựa chọn kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng cao nhất.

• Chế biến thủ công: Chè sau khi hái sẽ được làm héo, diệt men, vò và sấy khô theo phương pháp truyền thống. Công đoạn này yêu cầu kỹ thuật cao để giữ nguyên hương thơm và vị đặc trưng của trà.

• Không sử dụng hóa chất: Trà Tân Cương nổi tiếng với tiêu chuẩn sạch, không hóa chất bảo quản, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dùng.

Trà Tân Cương có nhiều loại khác nhau, mỗi loại có những đặc điểm riêng, phù hợp với sở thích của từng người.

• Chè đinh: Loại chè cao cấp nhất, chỉ gồm những búp chè nhỏ như chiếc đinh. Chè đinh có hương thơm đậm đà, hậu vị ngọt sâu và giá thành khá cao.

• Chè nõn tôm: Được làm từ búp chè non nhất, có vị dịu nhẹ và hậu ngọt thanh.

• Chè móc câu: Loại chè phổ biến nhất, búp chè xoăn như hình móc câu, có hương cốm đặc trưng và vị đậm đà.

• Trà ướp sen: Hương vị trà xen lẫn hương sen thơm mát, thanh nhẹ

• Trà ô long: Trà được lên men có hương mùi thơm dịu, vị nồng hậu, nước xanh hoặc xanh vàng, bã xanh

Ngoài hương vị tuyệt vời, chè Tân Cương còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe:

• Chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa

• Giảm căng thẳng, giúp tỉnh táo và tập trung tốt hơn

• Hỗ trợ giảm cân nhờ khả năng thúc đẩy quá trình trao đổi chất

• Tốt cho hệ tiêu hóa, giúp thanh lọc cơ thể

Không phải ngẫu nhiên mà chè Tân Cương được vinh danh là “đệ nhất danh trà”. Danh hiệu này đến từ sự kết hợp hoàn hảo giữa nhiều yếu tố:

• Hương vị độc đáo: Không loại chè nào có thể mang lại vị chát nhẹ, hậu ngọt sâu và hương cốm đặc trưng như chè Tân Cương.

• Điều kiện tự nhiên lý tưởng: Được trồng tại vùng đất có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc biệt, chè Tân Cương sở hữu chất lượng vượt trội.

• Phương pháp chế biến tinh tế: Quy trình chế biến thủ công giúp giữ trọn tinh hoa của từng búp chè.

• Giá trị văn hóa: Chè Tân Cương không chỉ là thức uống mà còn là biểu tượng của văn hóa trà Việt, thường xuất hiện trong các buổi trà đạo, hội nghị và quà tặng cao cấp.

Để cảm nhận trọn vẹn hương vị chè Tân Cương, cần biết cách pha trà đúng chuẩn:

• Nhiệt độ nước: Sử dụng nước nóng khoảng 80-90°C, không dùng nước sôi 100°C vì dễ làm chè bị mất hương.

• Dụng cụ pha: Nên dùng ấm sứ hoặc ấm đất để giữ nhiệt tốt và giúp trà dậy mùi hơn.

• Thời gian hãm trà: Khoảng 30 giây – 1 phút cho nước đầu tiên, tăng thời gian hãm cho những lần tiếp theo.

Chè Tân Cương Thái Nguyên không chỉ là một thức uống mà còn là niềm tự hào của văn hóa trà Việt. Với hương vị độc đáo, công dụng tuyệt vời và giá trị văn hóa sâu sắc, chè Tân Cương xứng đáng với danh hiệu “đệ nhất danh trà” của Việt Nam. Nếu bạn là người yêu trà, chắc chắn không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức loại chè trứ danh này.