АДАПТАЦІЯ ЄВРОПЕЙСЬКИХ ВИМОГ ДО ПРОФЕСІЙНОЇ ПІДГОТОВКИ ФАХІВЦІВ У РЕСПУБЛІЦІ ПОЛЬЩА (2004-2010 РР.)
Анотація
Освіта і професійна підготовка фахівців у Республіці Польща періоду 2004–2010 років перебувала у процесі ґрунтовної реформи. Наявними на той час науково-дослідними та професійно-педагогічними засобами менеджери освіти, науковці прагнули задовольнити потреби національного ринку праці й водночас відповідати вимогам і стандартам освіти, що діяли в країнах-учасницях Європейського Союзу. Це дослідження актуальне з огляду вивчення позитивних моментів і труднощів, які виникали на етапах реформування професійної підготовки фахівців Республіки Польща з огляду схожості євроінтеграційних процесів, у яких перебуває Україна.
Мета статті: визначити особливості реформ в освіті й професійній підготовці фахівців Республіки Польща зазначеного періоду.
Методи дослідження. У процесі проведення наукової розвідки використано такі теоретичні методи дослідження, як аналіз, синтез, конкретизація.
Вивчення науково-педагогічної літератури зазначеного періоду засвідчило викристалізацію кількох напрямів у реалізації реформ в освіті й професійній підготовці фахівців. Це: виявлення зміни освітніх пріоритетів поляків, розуміння особистісного та професійного розвитку особистості як взаємопроникних процесів, формування соціально-економічної моделі розвитку і поведінки людини, організація різних форм професійної підготовки (з метою формування готовності людини до виконання професійної діяльності), розвиток освіти та професійної підготовки у контексті освіти упродовж життя, розвиток ринку освітніх послуг.
Акцентовано на дослідженнях, які засвідчують вагомість професійної підготовки і навчання у розвитку держави з погляду положень соціально-економічної моделі розвитку і поведінки людини. Зауважено, що історично трактована педагогікою праці структура підготовки людини до професійної діяльності, що охоплювала три складові (допрофесійну підготовку, професійну і неперервну), також підпадає під процеси еволюції. Зокрема, період допрофесійної підготовки розширюється питаннями виховання особистості. А етап професійної підготовки – питаннями професійної орієнтації, консультування і порадництва.
Ключові слова: професійна підготовка, соціально-економічна модель, професійний розвиток, людина.
The education and professional training of specialists in Poland Republic was fundamentally reformed during 2004-2010. Educational managers and scientists sought to meet the needs of the national labor market by scientific, research and professional-pedagogical means, that were available. Also they aimed to meet the requirements and standards of education that proceeded in the EU member states. Owing to the similarity of the EU integration processes in Ukraine, it was required to research positives and hardships that arose at the stages of reforming the professional education of specialists of Poland.
Aim article: to elucidate the peculiarities of reforms in education and professional training of specialists of Poland Republic during the specified period.
Carrying out scientific research, we used following theoretical methods of research: analysis, synthesis, specification.
The study of scientific and pedagogical literature of this period has shown the crystallisation of few areas in the implementation of educational reforms and professional training of specialists. Among them: identification of changes in the educational priorities of the Poles; understanding of personal and professional development of person as interoperable processes; formation of socio-economic model of development and human behavior; organization of various professional trainings (in order to form an individual’s readiness for professional activity); development of life-long education and professional trainings, development of educative services market.
Analyzed researches testify the importance of professional training and teaching in the state development regarding the lays of the socio-economic model of development and human behavior. Pedagogy of labor has historically interpreted the structure of personal preparation to professional activity (that covers three components - pre-professional, professional and continuous education), also refers to the evolutionary processes. In particular, the period of pre-professional training is expanding by issues of person’s upbringing. A stage of professional education is based on professional orientation, counselling and advising.
Key words: professional training, socio-economic model, professional development, person.
Повний текст:
PDFПосилання
Baraniak B. Edukacja wobec współczesnych problemów pracy. Meritum. Edukacja dla rynku pracy. 2009. № 3 (14). S. 2–11.
Fatherman D. L. Schooling and Occupation Careers. Constans and Change in Wordly Success. Cambridge 1980. S. 677–679.
Gerlach R. Edukacja zawodowa nie tylko dla rynku pracy. Edukacja wobec rynku pracy: realia – mozliwości – perspektywy. [red. R. Gerlach]. Bydgoszcz, 2003. 425 s.
Kwieciński Z. Edukacja do globalnego przetrwania. Tradycja i wyzwanie. Kraków. 1996. S. 89–99.
Mayor F. Przyszłość świata. Warszawa, 2001. 545 s.
Ministerstwo gospodarki, pracy i polityki społecznej. Polska.Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006. Bruksela-Warszawa, styczeń 2004. URL : http://www.efs.wup.poznan.pl/att/programy/SPO_RZL/dokumenty/SPORL_2004-2006_R_I.pdf
Nowacki T. Leksykon pedagogiki pracy. Radom, 2004. 342 s.
Polska. Narodowy plan rozwoju 2004-2006. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 14 stycznia 2003 r. Warszawa, styczeń, 2003 r. URL : https://www.funduszeeuropejskie.2007-2013.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Documents/NPR_2004_2006.pdf.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki, POKL, 2007-2013. URL : http://www.kapitalludzki.gov.pl/o-programie.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki. URL : http://www.pokl.wup-krakow.pl/index.php/informacje-o-pokl.html.
Projekt «Przygotowanie innowacyjnych programów do kształcenia zawodowego», 2005-2008. URL : https://www.cdr.gov.pl/projekty-mainmenu-83/44-projekty/projekty/127-przygotowanie-innowacyjnych-programw-ksztacenia-zawodowego.
Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 – wzory dokumentów. URL : https://www.funduszeeuropejskie.2007-2013.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Strony/SPORZL_dokumenty.aspx.
Strategia rozwoju edukacji na lata 2007-2013, MENiS. Warszawa, 2005. URL : http://docplayer.pl/4098127-Strategia-rozwoju-edukacji-na-lata-2007-2013.html.
Strategia rozwoju kształcenia ustawicznego do roku 2010. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu. Warszawa, 2003. 31 s.
Symela K. Uwarunkowania zmian w kształceniu zawodowym i ustawicznym w Polsce. Edukacja wobec współczesnych problemów pracy. Meritum. Edukacja dla rynku pracy. № 3 (14). 2009. S. 12–17.
Szkoła przyjaźnie wymagająca. Reforma programowa. Opis zmian potrzebnych w systemie edukacji. Projekt do konsultacji. Warszawa, kwiecień 2008. URL : http://bazagmin.pl/pliki/prezentacje/2/wiadomosci/63744/pliki/edukacja.pdf
Szlosek F. Kształcenie zawodowe w socjoekonomicznym modelu rozwoju i zachowań człowieka. Meritum. Edukacja dla rynku pracy. № 3 (14). 2009. S. 18–21.
Szłapińska J. Podnoszenie wartości kapitału edukacyjnego pracowników w systemie kształcenia ustawicznego. Seria Psychologia i Pedagogika Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Poznań, 2009. 217 s.
Wiatrowski Z. Edukacja ogólnotechniczna i informatyczna w warunkach cywilizacyjnych pierwszego dwudziestolecia XX wieku. Edukacja techniczna i informatyczna. Poglądy, wyzwania i możliwości. Bydgoszcz, 2003. S. 25–26.
Wiatrowski Z. Podstawy pedagogiki pracy. Bydgoszczy, 2005. 547 s.
REFERENCES
Baraniak B. (2009). Edukacja wobec współczesnych problemów pracy [Education towards contemporary job problems]. Meritum. Edukacja dla rynku pracy, 3 (14), 2–11 (in Polish).
Fatherman D. L. (1980). Schooling and Occupation Careers. Constans and Change in Wordly Success. Cambridge, 677–679 (in English).
Gerlach R. (Ed.). (2003) Edukacja wobec rynku pracy: realia – mozliwości – perspektywy [Education towards the labor market: realities – opportunities – perspectives]. Bydgoszcz (in Polish).
Kwieciński Z. (1996). Edukacja do globalnego przetrwania. Tradycja i wyzwanie [Education for global survival. Tradition and challenge]. Kraków (in Polish).
Mayor F. (2001). Przyszłość świata [The future of the world]. Warszawa (in Polish).
MENiS (Warszawa, 2005). Strategia rozwoju edukacji na lata 2007-2013 [Education development strategy for years 2007-2013]. Retrieved from http://docplayer.pl/4098127-Strategia-rozwoju-edukacji-na-lata-2007-2013.html (in Polish).
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu (2003). Strategia rozwoju kształcenia ustawicznego do roku 2010 [Strategy of the lifelong learning development until 2010]. Warszawa (in Polish).
Ministerstwo gospodarki, pracy i polityki społecznej (Polska. Bruksela-Warszawa, styczeń 2004). Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 [Sectoral Operational Program the Development of Human Resources 2004-2006]. Retrieved from http://www.efs.wup.poznan.pl/att/programy/SPO_RZL/dokumenty/SPORL_2004-2006_R_I.pdf (in Polish).
Nowacki T. (2004). Leksykon pedagogiki pracy [Lexicon of labor pedagogy]. Radom (in Polish).
Polska. Rada Ministrów (14 stycznia 2003 r. Warszawa). Narodowy plan rozwoju 2004-2006 [National Development Plan 2004-2006]. Retrieved from https://www.funduszeeuropejskie.2007-2013.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Documents/NPR_2004_2006.pdf (in Polish).
Program Operacyjny Kapitał Ludzki [Operational Program the Human Capital]. Retrieved from http://www.pokl.wup-krakow.pl/index.php/informacje-o-pokl.html (in Polish).
Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013. [Operational Program the Human Capital 2007-2013]. Retrieved from http://www.kapitalludzki.gov.pl/o-programie (in Polish).
Projekt «Przygotowanie innowacyjnych programów do kształcenia zawodowego», 2005-2008 [Project «Preparation of innovative programs of professional education», 2005-2008]. Retrieved from https://www.cdr.gov.pl/projekty-mainmenu-83/44-projekty/projekty/127-przygotowanie-innowacyjnych-programw-ksztacenia-zawodowego (in Polish).
Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 – wzory dokumentów [Sectoral Operational Program the Development of Human Resources 2004-2006 – sample documents]. Retrieved from https://www.funduszeeuropejskie. 2007-2013.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Strony/SPORZL_dokumenty.aspx (in Polish).
Symela K. (2009). Uwarunkowania zmian w kształceniu zawodowym i ustawicznym w Polsce. Edukacja wobec współczesnych problemów pracy [Determinants of changes in professional and continuing education in Poland. Education towards contemporary labor problems]. Meritum. Edukacja dla rynku pracy. 3 (14), 12–17 (in Polish).
Szkoła przyjaźnie wymagająca. Reforma programowa (2008) [The school requiring friendships. Program reform]. Opis zmian potrzebnych w systemie edukacji. Projekt do konsultacji. Warszawa. Retrieved from http://bazagmin.pl/pliki/prezentacje/2/wiadomosci/63744/pliki/edukacja.pdf (in Polish).
Szlosek F. (2009). Kształcenie zawodowe w socjoekonomicznym modelu rozwoju i zachowań człowieka [Professional education in the socio-economic model of human development and behavior]. Meritum. Edukacja dla rynku pracy, 3 (14), 18–21 (in Polish).
Szłapińska J. (2009). Podnoszenie wartości kapitału edukacyjnego pracowników w systemie kształcenia ustawicznego [Raising the value of educational capital of employees in the lifelong learning system]. Seria Psychologia i Pedagogika Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Poznań (in Polish).
Wiatrowski Z. (2003). Edukacja ogólnotechniczna i informatyczna w warunkach cywilizacyjnych pierwszego dwudziestolecia XX wieku [General technical and IT-education in the civilization conditions of first twenty years of the 20th century]. Edukacja techniczna i informatyczna. Poglądy, wyzwania i możliwości. Bydgoszcz (in Polish).
Wiatrowski Z. (2005). Podstawy pedagogiki pracy [Basis of labor pedagogy]. Bydgoszcz (in Polish).
DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.2620827
Посилання
- Поки немає зовнішніх посилань.